In every nation, the oppressed have always used music as a means of protest, inspiration and building solidarity. The songs of 1821 are no exception. There is an indivisible unity between the Greek people's struggles for freedom, their joys and sorrows, their attitudes towards love and death, and all this is reflected by what we know as the dimotiko tragoudi... or the folk songs that were written and sung during the 1821 War of Independence. They speak about freedom, righteousness, justice and celebrate virtues that are almost lost today. Our family roots stem from small villages, and at some point we too have probably listened to them, danced to them and even sometimes became irritated with them.. and I bet we even criticized our parents because they favored them... but have we ever really paid attention to the lyrics? Do we know why our parents teared every time they heard them, or felt their hearts swell? Do we even know their worth, why they were written or what their purpose was?
The passion for freedom is best described in the war song written by Regas Velestinlis (Ferreos) in 1797:
"Better one hour of free life, than forty years of slavery and prison"
Music and Greece have a long history dating back from Antiquity, during which poetry, dancing and music were inseparable and played an important part in everyday life, therefore the events that led to a nation's uprising in 1821 were no exception. Following 400 years of Ottoman rule, Greek music in the 1820s was influenced by eastern sounds, these folk tunes are now known as Dimotika Tragoudia. While the new technique of polyphony was developing in the West, the Eastern Orthodox Church resisted any type of change and Byzantine music remained monophonic and without any form of instrumental accompaniment, but in the same time this enabled the monophonic Byzantine chant to develop to the greatest heights of perfection.
The origins of Greek folk songs stem from ancient Greece. These were divided into two musical movements: the akritic and the klephtic. The akritic style (or akrites) dates back to the 9th century AD and was created to express the life and struggles of the frontier guards of the Byzantine Empire. On the other hand the klephtic style was born between the end of the Byzantine period and the start of the Greek Revolution, or the Greek Independence of 1821.
It was the music of the "kleftes" (klephtic), or the 1821 war time heroes, who hid in the mountains and planned their strategy against the Ottoman regime. Klephtic music is monophonic, with second voices repeating a given rhythmical formula, without any harmonic accompaniment. This music usually speaks about exile, freedom, death, sorrow, war and love and expresses an important time in Greece's history.
The most prominent instruments used for these tunes (which are still used today) were the klarino (clarinet) the lira and laouto (lute), the tambouras and gaida (bagpipe), the zoumas (shawm), the daouli (drum), the dachares (tambourine), the ziyia (paired groups) and the violi (violin).
Back then famed poets such as Palamas, Malakasis Cavafy, Seferis, Elytis, Ritsos and Gatsos.described these songs as poetic masteripieces that spoke about righteousness, justice, that contained intelligent lyrics full of clarity and were a source of inspiration.
Indeed, the music dedicated to these heroic insurgent mountain men, or klephts, inspired the Greek people to unite and face the wrath of war. This continued struggle for freedom and dignity was maintained in the villages that decorate the mountains and hilltops of Greece's mainland.They were preserved by the poorer people in villages who had little contact with the outside world, and who continued to struggle even after the war for every ounce of bread they consumed. Today, when they hear these songs, they reflect to those struggles with humility and completely refuse to embrace modern sounds because it does not speak to their souls.
Unfortunately Greece's upper class turned to other forms of music looking with indifference or even contempt to these historical songs, and I too must confess that I did the same for many years. Luckily, the rural people of Greece kept them alive, and I thank my father for that.
The songs are historical masterpieces that speak to the heart of every Hellene about a revolution in a Europe shrouded by political ideologies that till this day continue to torment the capitalist consciousness.
Thank you for keeping them alive daddy
Signed
Marina Spanos
Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει
Λαλεί πουλί, παίρνει σπειρί, κ' η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε στα μάτια η μάνα μνέει
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα, και κλαίει:
"Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω 'γω στο χέρι;
Οπού συ μούγινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει."
Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε
κι οσ' άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ' άρματα σε κλειούνε.
Και μες τη θάλασσα βαθιά ξαναπετιέται πάλι,
Κι' ολόλευκο εσύσμιξε με τ' ουρανού τα κάλλη.
Και μες της λίμνης τα νερά, οπ' έφθασε μ' ασπούδα
Έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,
Που ευώδιασε τον ύπνο της μέσα στον άγριο κρίνο
Το σκουληκάκι βρίσκεται σ' ώρα γλυκιά κ' εκείνο.
Μάγεμα η φύσις κι' όνειρο στην ομορφιά και χάρη,
Η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι
Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει.ι.
Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά κι ο ήλιος στα λαγκάδια
- Των Κολοκοτρωναίων
Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά κι ο ήλιος στα λαγκάδια,
λάμπουν και τ' αλαφρά σπαθιά των Κολοκοτρωναίων,
που 'χουν τ' ασήμια τα πολλά, τις ασημένιες πάλες,
τις πέντε αράδες τα κουμπιά, τις έξι τα τσαπράζια,
οπού δεν καταδέχονται τη γη να την πατήσουν.
Καβάλα τρώνε το ψωμί, καβάλα πολεμάνε,
καβάλα πάν' στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε,
καβάλα παίρν' αντίδερο απ’ του παπά το χέρι.
Φλουριά ρίχνουν στην Παναγιά, φλουριά ρίχνουν στους άγιους,
και στον αφέντη το Χριστό τις ασημένιες πάλες.
"Χριστέ μας, 'βλόγα τα σπαθιά, 'βλόγα μας και τα χέρια".
Κι ό Θοδωράκης μίλησε, κι ο Θοδωράκης λέει:
"Τούτ' οι χαρές που κάνουμε σε λύπη θα μας βγάλουν.
Απόψ' είδα στον ύπνο μου, στην υπνοφαντασιά μου,
θολό ποτάμι πέρναγα και πέρα δεν εβγήκα.
Ελάτε να σκορπίσουμε, μπουλούκια να γενούμε.
Σύρε, Γιώργο μ', στον τόπο σου, Νικήτα, στο Λοντάρι,
εγώ πάω στην Καρύταινα, πάω στους εδικούς μου,
ν' αφήσω τη διαθήκη μου και τις παραγγελιές μου,
'τι θα περάσω θάλασσα, στη Ζάκυνθο θα πάω"
Σαράντα παλικάρια !!!
Σαράντα παλικάρια
από τη Λει-. από τη Λειβαδιά.
Πάνε για να πατήσουνε
την Τροπο-, μωρ' την Τροπολιτσά
Στο δρόμο που πηγαίνανε γέροντα,
μωρ' γέροντ' απαντούν.
Ώρα καλή σου γέρο
καλώς τα τα, καλώς τα τα παιδιά.
Πού πάτε παλικάρια
πού πάτε βρε, πού πάτε βρε παιδιά.
Πάμε για να πατήσουμε
την Τροπο-, μωρ' την Τροπολιτσά
Ο Θουριος
Ως πότε παλικάρια, να ζούμε στα στενά,
μονάχοι σα λεοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;
Καλλιο'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι, σκλαβιά και φυλακή.
Σπηλιαίς να κατοικούμε, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;
Καλλιο'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι, σκλαβιά και φυλακή.
Να χάνωμεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους συγγενείς;
Καλλιο'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι, σκλαβιά και φυλακή.
Ως πότε παλικάρια, να ζούμε στα στενά,
μονάχοι σα λεοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;
Καλλιο'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι, σκλαβιά και φυλακή.
Σπηλιαίς να κατοικούμε, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;
Καλλιο'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι, σκλαβιά και φυλακή.
Να χάνωμεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους συγγενείς;
Καλλιο'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι, σκλαβιά και φυλακή.
Του Ανδρούτσου η Μάνα
Ωρέ του Ανδρούτσου η μάνα
του Ανδρούτσου η μάνα χαίρεται,
του Ανδρούτσου η μάνα χαί… βρε χαίρεται
του Διάκου καμαρώνει.
Ωρέ γιατ’ έχουν γιους
γιατ’ έχουν γιους αρματωλούς,
γιατ’ έχουν γιους αρμα… αρματωλούς
και γιους καπεταναίους.
Ωρέ Ανδρούτσος φυλάει
Ανδρούτσος φυλάει στη Γραβιά,
Ανδρούτσος φυλάει στη βρε στη Γραβιά
Διάκος στην Αλαμάνα.
O Χορός του Ζαλόγγου
Έχε γεια καημένε κόσμε,
έχε γεια γλυκιά ζωή
Και 'συ δύστυχη πατρίδα
έχε γεια παντοτινή.
Έχετε γεια βρυσούλες
λόγγοι, βουνά, ραχούλες
Έχετε γεια βρυσούλες
και σεις Σουλιωτοπούλες
Στη στεριά δε ζει το ψάρι
ούτ' ανθός στην αμμουδιά
Κι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
δίχως την ελευθεριά.
Έχετε γεια βρυσούλες
Παιδια της Σαμαρινας
Εσείς μωρέ παιδιά κλεφτόπουλα
κι εσείς μωρέ παιδιά κλεφτόπουλα
Παιδιά της Σαμαρίνας
μωρέ παιδιά καημένα
παιδιά της Σαμαρίνας
γιατί είστε λερωμένα
Κι αν πάτε πάνω μωρέ στ' Άγραφα
αν πάτε πάνω μωρέ στ' Άγραφα
κατά τη Σαμαρίνα
μωρέ παιδιά καημένα
κατά τη Σαμαρίνα
κι ας είστε λερωμένα
Αν σας ρωτήσει μωρέ η μάνα μου
κι αν σας ρωτήσει η δόλια η μάνα μου
μην πείτε πως λαβώθηκα
μωρέ παιδιά καημένα
μην πείτε πως λαβώθηκα
κι ας είστε λερωμένα.
Τζαβέλαινα
Ωρε κορίτσια από τα Γιάννενα, γριά Τζαβέλαινα,
νυφάδες απ’ το Σούλι, αχ τα μαύρα να παιδιά μ’ φορέσετε.
Αχ τα μαύρα να φορέσετε, γριά Τζαβελαινα,
στα μαύρα να ντυθείτε, το Σούλι θα- παιδιά μ- χαρατσωθεί.
Αχ το Σούλι θα χαρατσωθεί, γριά Τζαβελαινα,
χαράτσι θα πληρώσει, Τζαβελαινα -παιδιά μ’ -σαν τ’ άκουσε.
Τζαβελαινα σαν τ’ άκουσε, γριά Τζαβελαινα,
βαριά της κακοφάνη, ωρε πιάνει και ζώνει τ’ άρματα.
Παιδιά μ' γιατί είστ' ανάλλαγα
Παιδιά μ' γιατί, ωρέ γειά σας παιδιά μ',
παιδιά μ' γιατί είστ' ανάλλαγα,
μωρ' τα κακόμοιρα;
Μωρέ παιδιά καημένα,
στο αίμα βουτηγμένα.
Είμαστ' από, ωρέ γειά σας παιδιά,
είμαστ' από τον πόλεμο,
μωρ' τα κακόμοιρα.
Μωρέ παιδιά καημένα,
γιατί είστε λερωμένα.
Σαν πας, πουλί μου, στο Μοριά
Σαν πας, πουλί μου, στο Μοριά,
Σαν πας στην Άγια Λαύρα,
Χαιρέτα μου τον πλάτανο,
Κι αυτόν τον Κατσαντώνη,
Πες του να κάτσει φρόνιμα,
Πολύ ταπεινωμένα,
Δεν ειν' ο περσινός καιρός,
Κι ο περσινός ο χρόνος"